
Αν πιάνεις τον εαυτό σου να είσαι διαρκώς σε μια κατάσταση σκέψης και περισυλλογής σχετικά με το κάθε τί που συμβαίνει ή οι γύρω σου παρατηρούν ότι διαρκώς έχεις κάτι στο μυαλό σου να σε απασχολεί, τότε καλώς ήρθες στην πραγματικότητα ενός ανθρώπου με συμπεριφορά υπερανάλυσης.
Τί είναι η υπερανάλυση;
Αν σκέφτεσαι δεκάδες τρόπους ανάλυσης ενός συμβάντος ή μιας κατάστασης, τότε ίσως έχεις τη τάση να υπεραναλύεις τα πράγματα. Η υπερανάλυση συμβαίνει όταν ένας άνθρωπος περνάει πολύ ώρα στα να σκέφτεται κάτι ή καταβάλλει πολύ προσπάθεια και ενέργεια στο να νοηματοδοτήσει και να σκεφτεί ένα συμβάν, μια κατάσταση, έναν άνθρωπο, κλπ.
Συνήθως, ένα άτομο που υπεραναλύει τις καταστάσεις, σκέφτεται με αρνητικό και δυσάρεστο τρόπο. Παράλληλα το κάνει αυτό γιατί προσπαθεί να ελέγξει κάτι που δεν είναι στο χέρι του, όπως μια μελλοντική κατάσταση ή τις ενέργειες άλλων ανθρώπων.
Είναι κακό να υπεραναλύει κανείς;
Θα μπορούσε κανείς να πει ότι είναι μια διαδικασία που μπορεί να γίνει ιδιαίτερα κουραστική και εξαντλητική, και πολλές φορές δεν καταλήγει σε κάποιο θετικό αποτέλεσμα. Εξάλλου, πολλοί ειδικοί αναφέρουν ότι είναι μια από τις λιγότερο χρήσιμες νοητικές συνήθειες.
Η αλήθεια είναι ότι, η υπερανάλυση συνήθως συνδέεται με την αίσθηση της αστάθειας και της αβεβαιότητας. Είναι σαν να σκέφτεται κανείς «Δεν ξέρω τί θα συμβεί, ας προσπαθήσω όσο μπορώ, να καθησυχάσω τον εαυτό μου». Το να προσπαθεί κανείς να ηρεμήσει τον εαυτό του και να τον καθησυχάσει σχετικά με κάτι δυσάρεστο ή δυσνόητο, δεν είναι κάτι κακό.
Όταν όμως, για να ηρεμήσει κανείς χρησιμοποιεί την υπερανάλυση, τότε ίσως τα αποτελέσματα δεν είναι επιθυμητά.
Η διαδικασία της υπερνάλυσης δεν ξεκαθαρίζει το τοπίο, που είναι η ανάγκη του ατόμου. Αντίθετα, δημιουργεί μια συναισθηματική «ομίχλη», κατά την οποία το άτομο, όσο περισσότερο σκέφτεται, τόσο πιο πολύ μπορεί να μπερδεύεται και να νιώθει άγχος και πίεση.
Λόγοι που υπεραναλύεις:
Διάβασε παρακάτω πιθανούς λόγους που υπεραναλύεις τα πράγματα.
- Μεγάλωσες με γονείς που ήθελαν να ελέγχουν τα πάντα. Έτσι, σταδιακά ίσως έμαθες ότι είναι σημαντικό να προσπαθείς να ελέγχεις όλες τις συνθήκες, ακόμη και όταν αυτό φαντάζει αδύνατο.
- Βίωσες κάποια τραυματική/δυσάρεστη εμπειρία. Το αίσθημα της αβοηθησίας και της απώλειας του ελέγχου, ίσως σε συνοδεύει έως και σήμερα.
- Φοβάσαι πολύ να κάνεις λάθος και έτσι αφιερώνεις πάρα πολύ χρόνο, προσπαθώντας να καλύψεις κάθε πιθανότητα.
- Δεν συγχωρείς τον εαυτό σου. Είναι δύσκολο να αφήσεις τα λάθη του παρελθόντος πίσω και να κοιτάξεις μπροστά. Έτσι, αναλώνεις την ενέργεια προσπαθώντας να σκεφτείς ξανά και ξανά αυτά που έχεις κάνεις ή έχεις σκεφτεί.
- Έμαθες από την οικογένεια σου ότι, μόνο αν σκέφτεσαι υπερβολικά πολύ και βασανίζεσαι, μπορείς να δεχτείς την υποστήριξη και το ενδιαφέρον τους.
- Αποφεύγεις μια κατάσταση. Πολλές φορές, το να υπεραναλύεις μέσα σου ένα ζήτημα, σε βοηθάει να αποφύγεις ένα πρόβλημα ή μια γενικότερη κατάσταση.
Τρόποι διαχείρισης της υπερανάλυσης:
- Η υπερανάλυση είναι ένας τρόπος διαχείρισης δυσάρεστων συναισθημάτων, όπως άγχος και αβοηθησία. Προτού προσπαθήσεις να την σταματήσεις, ίσως χρειάζεται να την καταλάβεις. Γιατί την αξιοποιείς; Από τί σε προστατεύει; Τί προσπαθεί να σε διδάξει;
- Πάρε ρεπό από την υπερανάλυση. Προσπάθησε να επιτρέψεις στον εαυτό σου και στον μυαλό να ξεκουράζεται για λίγο από αυτή τη συνήθεια που σε κουράζει.
- Αν η υπερανάλυση δημιουργεί αρνητικές σκέψεις: Προσπάθησε να κάνεις «διάλογο» με αυτές τις αρνητικές σκέψεις ή «φωνές», προσπάθησε να τις αμφισβητήσεις. Δηλαδή, αν σκέφτεσαι «Αυτό σημαίνει ότι θα μείνω για πάντα μόν@», αναρωτήσου «Είναι όντως αλήθεια αυτό, μήπως υπερβάλλω; Μήπως φοβάμαι και το λέω αυτό;».
- Σκέψου ότι οι σκέψεις έρχονται και φεύγουν και ότι μπορείς να εκπαιδεύσεις τον εαυτό σου να ηρεμεί με άλλους πιο βοηθητικούς τρόπους. Η υπερανάλυση μπορεί να σε εξυπηρετεί σε κάτι, στην ουσία όμως μπορεί να σε απομακρύνει από ένα πιο ευτυχισμένο τρόπο ζωής.
- Το αντίδοτο της υπερανάλυσης είναι η εστίαση στο παρόν. Δεν μπορείς να ελέγξεις τί θα γίνει στο μέλλον, ούτε μπορείς να αλλάξεις το παρελθόν.
- Παρατήρησε τον εαυτό πότε ξεκινάς να υπεραναλύεις. Αν συμβαίνει όταν αγχώνεσαι για κάτι, τότε το στρες είναι κάτι που χρειάζεται να διαχειριστείς.
- Ζήτησε βοήθεια. Αν νιώθεις ότι δεν μπορείς να καταπολεμήσεις αυτή τη συνήθεια που σου προκαλεί δυσάρεστα συναισθήματα, τότε ίσως να βοηθούσε να μιλήσεις με έναν επαγγελματία που μπορεί να σε βοηθήσει.
Να θυμάσαι: δεν μπορείς να ελέγξεις όλα όσα θα συμβούν στη ζωή σου. Μπορείς όμως να επιλέξεις και να αποφασίσεις ΕΣΥ πώς θα ζεις τη ζωή σου.
Θέλεις να μάθεις περισσότερα για το πώς να περιορίσεις την υπερανάλυση?
Κλείσε ένα ραντεβού:
καλώντας στο 6955 399 595
ή πατώντας εδώ.
Και αν θες να λαμβάνεις τακτικά mail μου με χρήσιμο υλικό και νέες δράσεις από τη Ψ-Πρόσβαση, κάνε εγγραφή εδώ.